Song Lam là 1 cựu sinh viên ĐHSP Sài Gón năm 1970; tác giả tập truyện ngắn Chỉ Là Mơ Thôi
Mưa Cali.
Rời Cali cả tuần nay rồi mà tâm trí tôi vẫn bềnh bồng
với những sinh hoạt ngày Tết trôi qua vội vã – Gần bốn tuần lễ vui chơi ở
Orange County, ngày nối tiếp ngày, đêm trôi qua đêm với những náo nức rộn rã
như những ngày xưa tuổi nhỏ mỗi lần Tết đến. Tôi thật sự chưa tỉnh thức với
chính mình. Cái gì làm tôi u mê đến vậy? Xin đừng hỏi tôi, tôi không trả lời được
đâu.
Không dấu được nỗi buồn còn đọng lại sau chuyến đi,
tôi bỗng giật mình thảng thốt với chính mình. Vui chơi với bè bạn tuổi không
còn trẻ nữa tuổi bảy lăm mà cứ tưởng mười lăm nên trận mưa đêm rã rít hiếm có ở
Cali làm tôi có chút ngỡ ngàng.
Tưởng là trốn được cái lạnh của New Jersey, nhưng ai
có ngờ đâu, cái lạnh theo chân tôi đến cái nơi có tiếng nắng ấm này. Sự đột biến
của thời tiết làm tâm lý tôi xáo trộn. Tuần lễ đầu tiên, mưa cứ tuôn ngày đêm,
khi lê thê, khi chóng vánh mang theo cái lạnh ít có ở vùng Little Saigon. Mùa
Đông Cali đâu thấm gì với mùa Đông miền North-East mà sao tôi thấy rét run người?
Những ngày áp Tết Âm lịch tôi thích lắm. Làm sao không
vui cho được khi hàng quán đông nghịt người người sắm sửa ăn Tết, chơi Tết. Chợ
Cosco nắm bắt được tâm lý người Việt khi mang hàng trăm chậu hoa Cúc Đại Đóa
vàng ở đâu đó về bán. Người Việt ở đâu mà đông quá vậy? Họ mua hoa Cúc xếp đầy ắp
shopping cart. Chỉ là hoa Cúc mà thôi. Tôi mê mẩn “quơ” sáu chậu hoa, trịnh trọng
đem đến ba gia đình thân thuộc. Còn hoa Lan nữa chi? Hoa Địa Lan bày bán trước
chợ ABC, hoa Lan đủ mầu, đủ sắc, lớn nhỏ chật cả lối đi. Và còn trái cây nữa chứ?
Ôi thôi lê, táo, bưởi bòng tràn ngập các chợ, tràn ra lề đường, tràn luôn khu
chợ hoa Phước Lộc Thọ. Tiếng đàn tiếng hát rộn rã từ hồi nào vậy ta? Khu chợ
đêm với mùi thịt nướng, bắp nướng kích thích vị giác mọi người.. Bây giờ, ngồi
đây trên trang viết này, tôi vẫn còn thòm thèm bắp nướng mỡ hành, chuối bọc nếp
nướng chan nước dừa bột báng. Ôi sao thèm quá chừng.!
Bốn tuần lễ vẫn còn chưa đủ với bè bạn, với người
thân, với học trò cũ quanh vùng Little Saigon. Hình như có điều gì trói buộc
tôi không ra khỏi Orange County vì sự hấp dẫn của ẩm thực, hay vì sự nồng ấm của
tình người?
Những ngày trước Tết dù đi chợ mỗi ngày tôi vẫn thấy
còn thiếu. Hoa, quả mua rồi, thức ăn đầy ắp trong tủ lạnh nhà chị tôi, nhưng
khi ra chợ vẫn muốn mua thêm. Kiêng khem đủ thứ vì bệnh cao đường. Ở New
Jersey, check blood test mỗi ngày, không ăn cơm, không ăn tinh bột nhiều, tôi cố
gắng giữ đường huyết ổn định, và không cho phép mình tăng cân. Nhưng tôi quên hết
khi đến Cali. Ôi! ăn Tết cái đã. Bánh chưng mỡ màng, bánh giò mềm mại, chả lụa
Phú Hương, chả cốm nhà hàng Vân, bánh mì thịt Sài Gòn, bánh mì BBQ Thanh Tâm,
cháo lòng Tam Biên, cơm tấm Đào Viên extra chả hấp. Rồi còn phở Hollic nữa chi?
Bánh cuốn Thanh Trì, bánh canh Trảng Bàng, Quê Anh-Quê Em. Trời đất! tôi còn là
tôi nữa không?
Rồi ngày Tết cũng ào ào đến không kịp chờ đợi. Cả nhà
tôi cứ chiều tan sở là rủ các cháu ra chợ, ra Phước Lộc Thọ “hưởng thụ” cảnh Tết.
Trời ơi, rộn ràng háo hức quá: Nào bánh mứt, nào hoa lá rực rỡ, nào tiếng đàn
tiếng hát rộn ràng. Tiếng hát thanh xuân cũng có, tiếng hát “bô lão” tám chục
cũng có luôn ; không ai phê phán gì hết. Vui mà! Cứ vui đi! Ngày mai giao thừa,
mọi thứ sẽ fini. Còn có “đãng xê” minh họa nữa chứ! Cặp vợ chồng già đi “Slow
mùi” xong, lại chộp giựt điệu Cha cha coi được quá!
“Ngày
ba mươi Tết ta còn gì cho nhau”? Nhóm Việt Báo ơi ới gọi
nhau họp mặt ăn Tết ở nhà cô nương chủ “Khách sạn ngàn sao” ở San Jose mới dọn
về Santa Ana hai năm nay. Cũng nụ cười tỏa nắng, cũng nét đẹp của “cô em Bắc kỳ
nho nhỏ” ngày nào, cũng vườn cây trái xum xuê dù mới bắt đầu tạo dựng. “Chị
nghiêng qua phải tí, cười lên nha, em chụp đây”. Trời ơi, vui không khép được
miệng cười. Mọi người cũng veston chỉnh chu, cũng áo lụa khăn quàng đúng nghĩa
thanh cao tao nhã của Saigon, của Hà Nội năm mươi năm trước:
Bảy
mươi ai bảo là già?
Tám
mươi ta cứ mặn mà vui Xuân.!
Mà đúng như thế. Bọn tôi, trẻ nhất cũng sáu mươi lăm
già nhất cũng hơn tám mươi, mà riu ríu như trẻ con ngày Tết. Tôi đã nói rồi : bảy
mươi lăm mà cứ tưởng như mười lăm. Vội vàng lắm, vì như cậu em trai út của tôi
hay nói : “Không còn bao lâu nữa đâu, chị ơi!”
Phải, không còn bao lâu nữa. Xuân đến, Xuân tàn, thời
gian sẽ không chờ đợi một ai, cuộc vui sẽ qua đi, chỉ còn nỗi buồn còn ở lại.
Tôi đã dặn lòng không còn phải nghĩ ngợi gì, phải
buông bỏ như chiếc lá khô xuống dòng nước chảy xiết, quanh co. Đêm Giao thừa ở
chùa Điếu Ngự, đứng trước tượng đài Quán Thế Âm, tôi đã cầu nguyện như thế. Cho
tôi quên những tháng năm chìm nổi gian truân, cho tôi quên cuộc sống cam khổ nhục
nhằn từ trong nước sau 1975 nghèo đói, cơ hàn. Tôi đã quên một đất nước tươi đẹp,
hào hùng mà tôi đã sống, ăn học, và lớn lên ở đó hơn bốn mươi năm sao?
Đêm Giao thừa ở chùa Điếu Ngự ghi lại trong tôi nhiều
xúc cảm. Ngoài việc lễ Phật cầu cho bá tánh an khang, tôi được xem văn nghệ
trên sân khấu với các nghệ sĩ quen thuộc. Lâm Nhật Tiến với bài hát : “Anh Đến
Thăm Em Đêm 30” thật hay, và đúng “thời vụ” người Việt tha hương ngồi lại với
nhau, chìm đắm trong lời ca, tiếng nhạc, nhớ về một Saigon đằm thắm xa xưa.
Nói như nhạc sĩ Nam Lộc “Saigon ơi! tôi xin hứa rằng
tôi trở về”. Đối với tôi, lời hứa đó, hình như tôi đã thất hứa vì tuổi già lãng
đãng, vì động lực không còn, và hơn hết là niềm đau tuyệt vọng.
Sáng Mồng Một, nhìn ra sân nắng lóe, tôi vui mừng vì trời
đã dứt cơn mưa mấy ngày nay, cho đồng bào ăn Tết chứ. Nắng đẹp, nhưng vẫn se lạnh,
giống mùa Thu ở Đông-Bắc, ra đường mọi người phải mặc thêm jacket. Cái lạnh
Cali không làm tôi phải co ro, nhưng trong lòng mình vẫn phơn phớt nhớ cái lạnh
khủng khiếp ở các tiểu bang Trung Mỹ như Colorado, Minesota, Michigan khi tuyết
đổ ngày đêm trong những ngày đầu Xuân mới.
Ngày Mồng Một chạy show không kịp thở, vì nhiều cái hẹn
với bạn bè, phải đến Los Angeles thăm gặp gia tiên, trưởng lão. Tối về, phải dự
bữa dinner mừng sinh nhật đứa cháu. Sang Mồng Hai chúng nó phải trở lại chỗ
làm, tôi có thì giờ nấu ăn vài món cho gia đình.
“Ngày Mồng Hai chúc cho lứa đôi mình”. Câu viết trên
Face Book được anh bạn ở Santa Ana thêm “..ít cãi nhau”, làm tôi tức cười quá.
Ông này chắc suy bụng ta ra bụng người đây. Sao ông nói đúng quá vậy?
Tiếp nối những ngày sau Tết là thăm gặp các bạn từ xa
về, như ở San Jose, San Francisco, Arizonia. Rồi tay bắt mặt mừng, ríu rít ăn uống
hàn huyên, chuyện vui nổ như bắp rang, không ai nói chuyện riêng của gia đình
mình, nếu có gì không vui,..giấu biệt. Loáng một cái, vài giờ khắc qua đi,
chúng tôi giơ tay chào nhau từ biệt, hay họa hoằn lắm siết chặt tình thân bằng
cái ôm từ biệt, hẹn hò năm sau.
Năm sau, có, không, ai mà biết được? Tuổi già như bóng
mây, gặp nhau lần nào biết lần nấy, No body knows tomorrow, mà.! Nếu cuộc vui
làm chật nức lòng tôi trong chuyến “du Xuân” Cali lần này, thì cơn mưa đột biến
rã rít vài đêm cũng làm tôi nghĩ ngợi. Ôi những đêm mưa ở Saigon lộp độp trên
mái tôn ngày tôi còn thơ ấu, hay cơn mưa bất chợt lúc tan trường áo dài đồng phục
ướt mem lật đật quay xe đạp tìm nơi trú ẩn. Đến đây, các bạn, có lẽ, sẽ thêu dệt
mối tình trú mưa xảy ra nhan nhản trong các tiểu thuyết diễm tình ngày xưa phải
không? Chuyện đó, có mà, ai cũng có, ít ra một lần.
Ngoài những lúc vui chơi với các bạn Việt Báo, tôi còn
phải chạy show thăm gặp những người bệnh có họ hàng với gia đình chồng ở San
Diego, thành phố Cypress cách Little Saigon nửa giờ lái xe. Tôi bắt gặp chính
mình ở thành phố đẹp Cypress, nhưng lặng lẻ quá, không đông vui như ở Orange County.
Người anh họ tuổi tám mươi sáu, ngày xưa là giáo sư trường con gái Trưng Vương
Saigon, kế bên Sở Thú, gọi văn hoa là Thảo Cầm Viên. Ai cũng một thời. Thời khắc
qua đi không bao giờ trở lại.
Chồng tám mươi sáu, vợ tám mươi ba đã có một “dĩ vãng
vàng son” ở Saigon. Bây giờ họ cũng sống bình an ở Cali không phải lo gì cơm áo
gạo tiền nữa, nhưng họ đang ở trong bệnh tật khó lòng chữa trị. Chồng bị
parkinson’s, và vợ alzheimer’s. Người vợ không hề nhớ tên chồng, và khách đến
thăm nhà không biết họ là ai. Nếu lỡ con gái vô ý không cài cửa ra vào, bà lẻn
ra, đi mất không nhớ đường về nhà. Người chồng tay run bần bật, không tự ăn được,
đi đứng xiêu vẹo. Cũng may, An sinh xã hội tiểu bang chu đáo lo cho người già,
nên cả hai vợ chồng có người đến giúp mỗi ngày tám tiếng, kể cả thứ Bảy, Chủ Nhật.
Thật cám ơn nước Mỹ với chương trình nhân đạo này thật nhiều, thật nhiều.
“Ngày vui qua mau, chỉ có nỗi buồn còn ở lại”. Tôi nói
thầm với lòng mình như thế mỗi ngày. Đâu có gì tuyệt đối trên cõi đời này? Đêm
Ba Mươi Tết, án mạng lãng nhách xảy ra ở Montery Park (Los Angeles) cướp đi mười
một mạng sống giữa trời Xuân đầm ấm. Hung thủ là một người Việt gốc Hoa.. mới
não nề.! Và hắn đã bảy mươi hai tuổi rồi sao lòng chẳng được bình an? Có lẽ vì
cơn giận với người phụ nữ nào đó, hay ghen tuông bất chợt?
Rồi, các bạn có cùng tôi ghé mắt đến người homeless rải
rác nằm ngủ giữa trời Xuân giá lạnh, giữa những ngày đầu năm truyền thống của
dân tộc mình? Họ là ai? Từ đâu tới? Họ là di dân Mexico, hay kẻ không nhà kia
chính là người cùng chung dòng máu Việt với mình? Duy nhất một người Mỹ ngồi
xin tiền trước cửa Grocery Dalat làm tôi ngạc nhiên. Cộng đồng người Việt Cali ở
Orange County hiếm thấy bóng dáng người Mỹ. Tôi có nghe nói rằng ở Phước Lộc Thọ,
đôi khi có vài người Mỹ vào tham quan, cả chợ dòm ngó, reo hò..!!?? Cái gì hiếm
là quí, chắc chắn là như vậy.
Ngày Xuân, vui Xuân, dầm dề niềm vui, tràn trề nụ cười.
Nhưng bên cạnh đó, nhóm bạn Việt Báo chúng tôi cũng lợn cợn một nỗi xót xa về sự
ra đi của anh David, và nỗi u buồn của chị Ba Xưng – người bạn quí của chúng
tôi. Nói sao cho vừa để an ủi chị, khi việc tử sinh ai cũng nằm lòng. Chị không
nói gì với ai hết về mình, vì : -Song
Lam à! Nếu là chuyện vui thì tui chia sẻ với bạn bè, còn nỗi buồn thì tui một
mình giữ lấy mà thôi!
Thương quá Cali, thương quá bạn mình, nhưng Cali hôm
nay với tôi, quá nhiều đổi thay dù tình cảm bạn bè hơn mười năm nay chưa hề
thay đổi. Có thể, Cali thay đổi nhiều về kiến trúc hạ tầng, hàng quán mọc lên
nhiều thêm, và dân số tăng vọt chóng mặt bởi chương trình di dân của chính phủ.
Do vậy, Cali có chút bất an, ai cũng nơm nớp lo sợ khi ra đường, nhất là phải
di chuyển ở những khu vực vắng người qua lại. Cali vẫn an bình dù có khách
“không mời mà tới” thiếu vắng nụ cười. Họ là kẻ thắng cuộc, sao lại theo chân
người thua cuộc như chúng ta mà đến đây? Tôi hơi băn khoăn vì chuyện này. Vẫn
còn những tai ương về chiến tranh ở Ukraine, ở Turkey mới đây, hàng chục nghìn
người chết chóc, đói lạnh trong những ngày Xuân mới. Tôi nghĩ mình rã rời thân
xác khi không còn cơ hội để giúp ích gì cho họ, ngay cả những đồng bạc nhỏ
nhoi. Chúng ta đã già, già thật rồi.
Ở trên đời này, ai ai cũng mưu cầu hạnh phúc. Hạnh
phúc là gì? Là Có, hay Không?
Có nhà, có xe, có tiền, có quyền lực..Nhưng những thứ ấy
không bằng cái Không. Không lo lắng, muộn phiền, không bệnh tật, không tai họa.
Quí bạn nghĩ sao? Chúng ta chọn Có, hay Không?
Trong chừng mực tự trấn an mình, tôi muốn chọn giải
pháp thứ hai, vì giải pháp thứ nhất tôi không có được…
…Bên ngoài, cảnh trời buồn thiu, không nắng ấm rực rỡ
như trời Cali. Chắc là trời sẽ mưa chiều nay.
Tháng Hai Dương lịch ở đây hãy còn lạnh giá dù không
có tuyết. Mưa cũng không sao, không có tuyết đổ là hạnh phúc lắm rồi. Đời sống
của tôi khi về hưu hai năm nay cũng an nhàn, hạnh phúc. Biết đủ là đủ. Tôi đã bằng
lòng với những gì mình có.
Chiều nay, ắt hẳn trời sẽ mưa. Tôi sẽ nhớ nhiều về bạn
bè, về người thân ở Cali trong gần bốn tuần lễ thâm nhập vừa qua, gặp gỡ, yêu mến,
cười vui với các bô lão bà-bà, và các em trai như Lãng tử, Wờ-Wạng.
Cho tôi thêm một lần thương nhớ Cali, dù mười năm nay
tôi vẫn lui tới nơi này. Đặc biệt năm nay, cho tôi yêu thương nhiều hơn với những
ngày MƯA CALI.
Song Lam.
Mùa Đông, Cherry Hill,
Tháng 02/2023.
